Ξεθωριάζει το success story της άλλης γεωργίας, σιγουριά ζητούν οι νέοι

Η εποχή που αγρότες και επίδοξοι νέοι επιχειρηµατίες στον τοµέα της αγροδιατροφής δοκίµαζαν τις δυνάµεις τους στις λεγόµενες εναλλακτικές καλλιέργειες από το γκότζι µπέρι ως την αγριαγκινάρα και από το ιπποφαές µέχρι την αλόη βέρα φαίνεται πως έκανε τον κύκλο της.

Με τα έσοδα να είναι δυσανάλογα του ρίσκου, τα κεφάλαια δυσεύρετα και η γη περιορισµένη, η ανανέωση των γενεών δεν γίνεται πλέον µε... σαλιγκάρια, αλλά µε τα «σίγουρα» είτε αυτά είναι µεγάλες καλλιέργειες (σιτηρά, βαµβάκια, καλαµπόκια κ.λπ) είτε η αιγοπροβατοτροφία. Αυτό ίσως φάνηκε και στο περασµένο πρόγραµµα Νέων Αγροτών, καθώς όταν υπάρχουν όροι και δεσµεύσεις για ελάχιστο τζίρο ετησίως, λίγοι είναι που θα ποντάρουν στην κινόα να βγάλουν τις δεσµεύσεις τους µε κίνδυνο να επιστρέψουν πίσω τα 40.000 ευρώ.

Σ’ ένα τέτοιο, µάλιστα, συµπέρασµα καταλήγει µελέτη ερευνητών του ΕΛΓΟ-∆ήµητρα που πραγµατεύεται κατά πόσο οι προϋποθέσεις του προγράµµατος των Νέων Αγροτών 2021 βοηθά στην υιοθεσία καινοτόµων αγροτικών δραστηριοτήτων εξετάζοντας ειδικότερα στην περίπτωση της βιολογικής αλόης βέρα (βλ. Σελ. 28-29). Και για όποιον έχει υπόψη του να ενταχθεί στο ερχόµενο πρόγραµµα που θα «ανοίξει» καλώς εχόντων των πραγµάτων το 2023, οι διαχειριστικές αρχές έχουν κάνει λόγο για ένα Μέτρο που µπορεί να έχει ακόµη πιο αυστηρές δεσµεύσεις αλλά και ακόµη µεγαλύτερο πριµ.

Και για όσους τώρα νέους αγρότες καταπιάνονται µε το επάγγελµα µε το «ζόρι», µία άλλη έρευνα που αντλεί στοιχεία από 400 περιπτώσεις Ελλήνων παραγωγών, δείχνει πως αυτοί είναι πιθανότερο να καταλήξουν σε επιχειρηµατικό τέλµα κοιτώντας να φύγουν από το χωράφι όσο πιο γρήγορα µπορούν (σελ. 30).

Όπως φαίνεται λοιπόν η γεωργία δεν έχει εξελιχθεί µόνο σε ένα ακριβό σπορ αλλά και σε µία δραστηριότητα που το ρίσκο ανεβαίνει σε δυσθεώρητα ύψη λαµβάνοντας υπόψη και το ζήτηµα της κλιµατικής αλλαγής.

Ως εκ τούτου ο χώρος για δράση στις λεγόµενες εναλλακτικές καλλιέργειες έχει στενέψει πολύ, ενώ οι επιδοτήσεις οδηγούν µάλλον σε ένα είδος «ελλείµµατος επιχειρηµατικότητας» στο χώρο, παρά ως δίχτυ ασφαλείας.

Ποιος τελικά θα εμπιστευτεί τα 40.000 ευρώ στην αλόη;

Η τύχη των εναλλακτικών καλλιεργειών ανέκαθεν συνδεόταν είτε µε τις προκηρύξεις για ενισχύσεις πρώτης εγκατάστασης και επενδύσεων, είτε κάποιες φορές και µε την εκάστοτε «µόδα». Μελέτη που προέρχεται από το Ινστιτούτο Ερευνών Αγροτικής Οικονοµίας (ΙΝΑΓΡΟΚ) του ΕΛΓΟ ∆ήµητρα (Α. Λιοντάκης, Α. Σιντόρη, Ε. Τζουραµάνη), δείχνει πως η τρέχουσα συγκυρία και το περασµένο πρόγραµµα Νέων Αγροτών έδρασαν µάλλον αποτρεπτικά για την υιοθέτηση καινοτόµων δραστηριοτήτων, φέρνοντας ως παράδειγµα την περίπτωση της βιολογικής αλόης βέρα.

Κόστη, έσοδα και έξοδα της καλλιέργειας

Σύµφωνα µε την ανάλυση που φιλοξενεί η µελέτη µε τίτλο «Ο ρόλος της ενίσχυσης εκκίνησης για νέους αγρότες στην υιοθεσία Καινοτόµων Αγροτικών ∆ραστηριοτήτων: Η περίπτωση της Αλόης Βέρα», τα οικονοµοτεχνικά στοιχεία της καλλιέργειας έχουν ως εξής:

Κόστος εγκατάστασης: Οι µελετητές χωρίζουν τα κόστη ανάλογα τον βλαστό. Για βλαστό ενός έτους το κόστος εγκατάστασης φτάνει τα 7.719 ευρώ το στρέµµα. Με βλαστό δύο ετών τα 6.589 ευρώ. Για όποιον έχει τους δικούς του βλαστούς, το κόστος πέφτει στα 5.000 ευρώ περίπου (βλ. πίνακα).

Έσοδα ανά στρέµµα: Τα έσοδα ανά στρέµµα κυµαίνονται στο 95% των περιπτώσεων σύµφωνα µε την έρευνα µεταξύ 1.200 και 4.300 ευρώ το στρέµµα και κατά µέσο όρο στα 2.600 ευρώ. Αυτή η πολύ µεγάλη απόκλειση οφείλεται στην υψηλή διακύµανση που εµφανίζουν οι αποδόσεις, οι τιµές και η εµπορική διάθεση του προϊόντος.

Ετήσια λειτουργικά έξοδα: Τα ετήσια κόστη έχουν πολύ λιγότερη διακύµανση. Στο 95% των περιπτώσεων τα ετήσια κόστη κυµαίνονται µεταξύ 2.350 ευρώ και 2.700 ευρώ το στρέµµα. Κατά µέσο όρο τα κόστη µπορεί να είναι χαµηλότερα από τα έσοδα, ωστόσο η µεγάλη διακύµανση των εσόδων αυξάνει την πιθανότητα ζηµιάς και ως εκ τούτου µιλάµε για µία καλλιέργεια υψηλού ρίσκου.